Ouderschapsverlof
In de eerste 8 levensjaren van een kind kunnen ouders momenteel 26 weken ouderschapsverlof opnemen. Tot voor 2 augustus 2022 kregen werknemers in Nederland hun ouderschapsverlofuren niet uitbetaald, tenzij er in de cao of binnen een organisatie een doorbetaling is geregeld (in CAO Sport is geen sprake van een doorbetaling of aanvulling door de werkgever anders dan wat de wettelijke rechten zijn).
De Wet betaald ouderschapsverlof (WBO) zorgt ervoor dat per 2 augustus 2022 een werknemer voor elk kind negen weken ouderschapsverlof met uitkering van UWV kan opnemen, op voorwaarde dat dit verlof van maximaal 9 weken binnen het eerste levensjaar van het kind valt. De uitkering bedraagt voor maximaal 9 weken de afgesproken arbeidsduur per week tegen 70% van het maximum dagloon (voor uitleg van het begrip maximum dagloon zie vraag 6 van de FAQ over verlof op de volgende pagina).
Let op:
Dit betekent dat ouders van wie het kind voor 1 augustus 2022 is geboren en nog geen 1 jaar is, ook recht hebben op doorbetaald ouderschapsverlof, mits zij nog verlofrechten hebben opgebouwd.
De feiten op een rij over ouderschapsverlof
Het ouderschapsverlof geeft werknemers met kinderen het recht om tijdelijk minder te werken.
- Het ouderschapsverlof bedraagt maximaal 26 keer de wekelijkse arbeidsduur, waarvan vanaf 2 augustus 2022 maximaal 9 keer de wekelijkse arbeidsduur deels wordt betaald via een uitkering, verstrekt door het UWV;
- De 9 weken betaald ouderschapsverlof dient de werknemer op te nemen in het eerste levensjaar van het kind. De overige 17 weken ouderschapsverlof mag de werknemer later opnemen, maar vóór het kind acht jaar is;
- Het betaalde ouderschapsverlof geldt ook voor adoptiekinderen; Het betaalde deel van het verlof dient binnen een jaar na de opname van het kind in het gezin te worden opgenomen. Het overige deel van het ouderschapsverlof dient voor de achtste verjaardag van het kind te worden opgenomen;
- De uitkering van de werknemer bedraagt 70% van het dagloon. Dit is inclusief 8% vakantiegeld. Er geldt een maximumdagloon;
- Het aanvragen van de uitbetaling van het opgenomen betaalde ouderschapsverlof bij UWV kan pas nádat de ouder minimaal éénmaal de arbeidsduur per week verlof heeft opgenomen;
- Het aanvragen van de uitkering kan alleen voor hele werkweken; dus voor één hele week, voor twee hele weken, voor drie hele weken enzovoorts tot maximaal voor negen hele weken.
- Werknemers moeten het (betaalde en onbetaalde) ouderschapsverlof schriftelijk bij de werkgever aanvragen en dat moeten ze minimaal twee maanden voor de gewenste ingangsdatum van het verlof doen. In de aanvraag moet de werknemer ook aangeven hoe deze het verlof op wil nemen;
- De werkgever dient op verzoek van de werknemer een aanvraag in bij het UWV, waarna de instantie de uitkering aan de werkgever betaalt en deze het vervolgens betaald aan de werknemer;
- Tijdens het ouderschapsverlof is de werkgever niet verplicht het salaris aan te vullen, tenzij dit in de cao verplicht is of dit met de werknemer op een andere wijze is afgesproken. In de CAO Sport hebben sociale partners geen financiële bijdrage van de werkgever als verplichting opgenomen;
- Tijdens het ouderschapsverlof behoudt de werknemer de functie en alle rechten die hij of zij had vóór het verlof. De werkgever mag een werknemer dus niet benadelen vanwege zijn of haar verlof. Er geldt een opzegverbod wegens het opnemen van ouderschapsverlof.
Voorbeeld:
Het recht op ouderschapsverlof bedraagt 26 keer het aantal contracturen per week. Dus als een werknemer 32 uur per week werkt, gedurende 8 uur per dag, dan heeft deze in totaal 832 uur (betaald en onbetaald) ouderschapsverlof. Dit verlof kan tot de achtste verjaardag van het kind worden opgenomen.
De negen weken betaald ouderschapsverlof zijn onderdeel van het totale ouderschapsverlof dus als een werknemer al zijn verlof (grotendeels) opgenomen heeft, dan zou het kunnen dat hij geen (of minder aanspraak) heeft op betaald ouderschapsverlof.
Let op!:
- Ook werknemers met een kind dat nog geen 1 jaar oud is kunnen per augustus 2022 aanspraak maken op het deels betaalde ouderschapsverlof van 9 weken tegen 70% van het loon. Hierdoor kan er een toename zijn van jonge ouders die ouderschapsverlof willen opnemen.
- Bij een tweeling heeft de werknemer recht op 2 keer ouderschapsverlof;
- Indien er sprake is van meerdere werknemers die jonge kinderen hebben of aanstaande ouders zijn dan kan het als werkgever nuttig zijn om op voorhand het voorgenomen verlof bij deze werknemers te inventariseren. Als blijkt dat veel voorgenomen verloven gelijktijdig zijn, overleg dan met diegenen die van plan zijn om verlof op te nemen over de eventuele mogelijkheid daarvan;
- De werknemer dient het verlof in hele weken aan te vragen;
- De werknemer kan het patroon van opname zelf bepalen;
- Een werkgever mag een verzoek om ouderschapsverlof van zijn werknemers niet weigeren, maar als het aangevraagde verlof de sportorganisatie ernstig in de problemen brengt, en er sprake is van een zwaarwegend bedrijfs – of dienstbelang, dan mag je als werkgever wel na overleg met de werknemer de indeling van de verlof- en de werkuren wijzigen. Dit kan tot uiterlijk vier weken voor de ingangsdatum van het ouderschapsverlof.
- Een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang wordt niet snel aangenomen door een rechter. Slechts een rooster technisch probleem is onvoldoende om een weigering te rechtvaardigen.
Zie voor meer informatie:
Artikel sportwerkgever ‘Ouderschapsverlof en onderbezetting’
Artikel geboorteverlof & partnerverlof van de Rijksoverheid
Samenvattende informatie voor werkgevers
Ken de regels, deel deze met de werknemers in je organisatie en ga met elkaar in gesprek:
- Partners kunnen minimaal een werkweek en maximaal negen werkweken betaald ouderschapsverlof opnemen (naar rato, volgens de omvang van hun arbeidscontract);
- De UWV-uitkering wordt alleen voor hele weken uitbetaald;
- Het (betaalde en onbetaalde) ouderschapsverlof kunnen ouders wel flexibel opnemen, bijvoorbeeld een dag of dagdeel per week;
- Werkgevers mogen ouderschapsverlof niet zomaar weigeren. Wel mogen zij met de werknemers kijken naar een passende indeling hiervan indien dit noodzakelijk is vanwege het organisatiebelang of belang van andere werknemers;
- Partners moeten het deels betaald ouderschapsverlof van 9 weken opnemen vóór de eerste verjaardag van hun kind;
- Het betaalde ouderschapsverlof geldt ook voor adoptiekinderen;
- Het betaalde deel van het ouderschapsverlof dient binnen een jaar na de opname van het kind in het gezin te zijn opgenomen. Het overige deel van het ouderschapsverlof dient voor de achtste verjaardag van het kind te worden opgenomen.
- Werknemers moeten het (betaalde en onbetaalde) ouderschapsverlof schriftelijk bij de werkgever aanvragen en dat moeten ze minimaal twee maanden voor de gewenste ingangsdatum van het verlof doen. In de aanvraag moet de werknemer ook aangeven hoe deze het verlof op wil nemen.
- Tijdens het ouderschapsverlof van de werknemer kan het inkomen dalen. Hierdoor verandert mogelijk de hoogte van de kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag of huurtoeslag. Als werkgever kan je de werknemer verwijzen naar de site van de Belastingdienst of de Belastingtelefoon voor meer informatie.
- Wij adviseren om met werknemers die zojuist ouder zijn geworden in gesprek te gaan over wat hun wensen zijn, zodat je hier als werkgever tijdig in je jaarplanning op kunt anticiperen.
Gevolgen voor pensioenopbouw
Als de werknemer (gedeeltelijk) met onbetaald verlof gaat, bouwt hij tijdelijk minder of geen pensioen op. Is niets anders overeengekomen, dan stopt tijdens het verlof de pensioenopbouw tijdelijk of wordt deze verminderd. Als de werknemer zijn pensioen op hetzelfde peil wilt houden, kan deze kiezen voor vrijwillige voortzetting. In de CAO Sport artikel 26 (editie 2022-2023) is door sociale partners afgesproken dat in aanvulling op de Wet arbeid en zorg (WAZO) de pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof op verzoek van de werknemer wordt voortgezet.
Let op!
Om geen nadelige gevolgen voor het pensioen plaats te laten vinden dient de werknemer het formulier ‘Vrijwillige voortzetting binnen dienstverband’ in te vullen en met een handtekening van de werkgever aan PFZW toe te sturen. Zonder dit formulier wordt de pensioenopbouw tijdens het ouderschapsverlof niet voortgezet! De werkgever geeft aan PFZW door dat de werknemer ouderschapsverlof opneemt.
- De werknemer kan vrijwillige voortzetting aanvragen tot uiterlijk negen maanden nadat het verlof is ingegaan.
Indien de werknemer niet kiest voor vrijwillige voortzetting dan adviseren sociale partners het invullen van het formulier voor ‘Bescherming bij verlof werkloosheid of ziekte’. De werknemer kan namelijk tijdens het aanvullend geboorteverlof zonder kosten verzekerd blijven tegen de risico’s van arbeidsongeschiktheid en overlijden. Dit heet bescherming bij verlof, werkloosheid of ziekte.
Meer informatie over:
Bescherming bij verlof, werkloosheid of ziekte
Vrijwillige voortzetting
Formulier vrijwillige voortzetting
Meer informatie over bescherming bij verlof, werkloosheid of ziekte
Formulier ‘Bescherming bij verlof, werkloosheid of ziekte’
Aanvraag uitkering
Voor de uitkering voor het betaalde deel van het ouderschapsverlof geldt hetzelfde systeem als bij andere uitkeringen op basis van de Wet arbeid en zorg (WAZO): in principe vraagt de werkgever de uitkering (voor meer informatie hierover zie de volgende link) aan via de Verzuimmelder of Digipoort, of met het formulier ‘Aanvragen WAZO-uitkering’ via uwv.nl. UWV betaalt de uitkering uit aan de werkgever, tenzij de werkgever bij de aanvraag ervoor kiest om de uitkering direct naar de werknemer te laten overmaken.
UWV vermeldt dat zij binnen vier weken nadat zij de aanvraag heeft ontvangen een beslissing afgeeft.
Let op!:
- De aanvraag van de uitkering is mogelijk ná de eerste opname van betaald ouderschapsverlof en tot uiterlijk 15 maanden na de geboorte of het in huis nemen van het kind;
- Het aanvragen van de uitbetaling van het opgenomen betaalde ouderschapsverlof bij UWV kan pas nádat de ouder minimaal éénmaal de arbeidsduur per week verlof heeft opgenomen;
- UWV stelt het recht op, de hoogte (indien 9 weken betaald ouderschapsverlof of minder wordt aangevraagd) en de maximale duur van de uitkering maar één keer vast;
- Het aanvragen van de uitkering kan alleen voor hele werkweken; dus voor één hele week, voor twee hele weken, voor drie hele weken enzovoorts tot maximaal voor negen hele weken;
- Het verlof is wel flexibel te spreiden. De werknemer overlegt met de werkgever over de data waarop het verlof wordt opgenomen;
- Voor verlof dat wordt genoten ná de eerste aanvraag, kan de werkgever ten hoogste tweemaal verzoeken om verdere betaling van de uitkering. Concreet betekent dit dat het in maximaal 3 periodes op te nemen is.