Spring naar content

Pensioengerechtigde werknemer

Terug

Werken na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd is nog niet vanzelfsprekend. Veel regelingen zijn er zelfs op afgesteld dat medewerkers het werkende leven afsluiten, zodra zij recht op AOW hebben. De laatste jaren komt het in de sportsector echter steeds vaker voor dat de werkgever een werknemer die de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt in dienst wil houden of nemen. In de praktijk blijkt dat beide partijen vervolgens op zoek gaan naar een goede manier om aan deze wens invulling te geven.

Je vindt hier informatie over de verschillende mogelijkheden en knelpunten waarmee je als werkgever te maken krijgt.

  • Relevante bepalingen cao
  • Einde dienstverband
  • Werken tot en na pensioengerechtigde leeftijd
  • Arbeidsvoorwaarden
  • Sociale verzekering

Relevante bepalingen cao

In de CAO Sport is bepaald dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt wanneer de werknemer de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Het exacte moment is afhankelijk van de leeftijd van de werknemer. In de cao wordt gesproken van ‘AOW-gerechtigde leeftijd’ omdat er een verschil bestaat tussen de ingangsdatum van het pensioen en de ingangsdatum van de AOW-uitkering. De overheid spreekt zelf in haar regelingen nog steeds van pensioengerechtigde leeftijd. Op sportwerkgever.nl wordt de terminologie van de wetgever zoveel mogelijk gehanteerd, om verwarring te voorkomen.

Voor medewerkers die na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd bij de werkgever blijven werken geldt dat de CAO Sport van toepassing blijft. Ook voor de werknemers die na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd bij de werkgever komen werken geldt dat de CAO Sport van toepassing is. Voor sportwerkgevers die geen lid zijn van de WOS geldt dat ze ervoor kunnen kiezen de bepalingen van de cao geheel of gedeeltelijk toe te passen.

Afwijking van hoofdregel
In de cao staat dat de arbeidsovereenkomst met een werknemer die de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, van rechtswege eindigt (zonder betaling van een transitievergoeding). In de individuele arbeidsovereenkomst mag u voortaan van deze hoofdregel afwijken. Dit geeft u bijvoorbeeld de mogelijkheid om een later moment nog maximaal zes arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd in vier jaar af te sluiten. In de cao hebben we daarnaast opgenomen dat u met werknemers die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt maximaal 6 tijdelijke arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd gedurende vier jaar kunt afsluiten. Dit is een wettelijke regeling.

Einde dienstverband

Net als in veel andere cao’s is in de CAO Sport de bepaling opgenomen dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt op de eerste dag van de maand waarin de werknemer de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Enige opzegging hiertoe is dus niet vereist. In het geval er geen cao van toepassing is, wordt vaak een soortgelijke bepaling in de arbeidsovereenkomst opgenomen. Dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege kan eindigen, is geregeld in het Burgerlijk Wetboek. Hierin is alleen niet geregeld dat een arbeidsovereenkomst ook van rechtswege eindigt wanneer een werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. In de praktijk blijkt dit zelden een probleem op te leveren, want (bijna) elke werknemer accepteert dat zijn arbeidsovereenkomst eindigt omdat de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt.

In de rechtspraak wordt over het algemeen aangenomen dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt indien de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Ook het kabinet onderschrijft het standpunt dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege kan eindigen bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Zo blijkt uit haar reactie op het SER-advies ‘wegnemen van belemmeringen voor doorwerken na 65 jaar’.

Het Hof van Justitie EU heeft zich in 2010 uitgelaten over deze casuïstiek (Rosenblatt-arrest). Het Hof heeft overwogen dat het automatisch eindigen van een arbeidsovereenkomst bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd niet in strijd is met Europese regelgeving (omtrent gelijke behandeling in arbeid en beroep).

Hoewel de algemene lijn is dat een arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt indien een werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, is dit (nog) geen wetgeving. Zo lang dit het geval is, heeft u geen honderd procent zekerheid. De kans bestaat dat een rechter oordeelt dat de arbeidsovereenkomst niet van rechtswege is beëindigd wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd.

De ontwikkelingen rondom werken na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd volgen elkaar in snel tempo op. Werkgevers in de sport die een medewerker na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd in dienst willen houden, wordt aangeraden contact op te nemen met WOS. Dit kan via de helpdeskbutton rechtsonder op deze pagina. Werknemers wordt geadviseerd contact op te nemen met hun vakbond.

Werken tot na pensioengerechtigde leeftijd

Met de Wet werk en zekerheid kunnen werkgever en werknemer bewuster keuzes maken over het moment waarop de arbeidsovereenkomst wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd eindigt. Ook wanneer werkgever én werknemer een arbeidsovereenkomst aangaan of voortzetten na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, kunnen keuzes worden gemaakt. Lees hier waar u op moet letten en welke keuzes u kunt maken.Met de komst van de Wet werk en zekerheid kan de werkgever de arbeidsovereenkomst met de werknemer opzeggen tegen of na de dag waarop de werknemer recht krijgt op een uitkering op grond van de AOW. De werkgever heeft geen instemming van de werknemer nodig en hoeft ook niet de gang naar UWV of de kantonrechter te maken. Individueel of collectief kan schriftelijk anders worden overeengekomen.

Zonder toestemming opzeggen
Door de werkgever kan eenmaal een beroep worden gedaan op het bereiken of bereikt hebben van de pensioengerechtigde leeftijd als ontslaggrond, waarna de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt. Dit kan bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd maar ook daarna zijn. Met andere woorden, indien de werknemer na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd doorwerkt dan kan de werkgever nog steeds zonder toestemming opzeggen. Dit is anders indien een pensioenontslagbeding in de arbeidsovereenkomst is opgenomen.

CAO Sport
Door middel van een pensioenontslagbeding eindigt het dienstverband van rechtswege bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De CAO Sport kent een dergelijk pensioenontslagbeding (artikel 5 lid 3 CAO Sport). Dit heeft tot gevolg dat wanneer de werknemer blijft doorwerken een nieuwe arbeidsovereenkomst ontstaat en daarmee de ‘normale’ ontslagbescherming voor de werknemer geldt. In het geval duidelijk is dat de werknemer na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd blijft doorwerken kan het wenselijk zijn om geen pensioenontslagbeding in de arbeidsovereenkomst op te nemen.

Flexibele cao-afspraak
De CAO Sport kent nog steeds een pensioenontslagbeding omdat dit invulling geeft aan de wensen van het overgrote deel van de sector. In die situatie waarin dit niet als wenselijk wordt ervaren, kunnen werkgever en werknemer in de arbeidsovereenkomst van de cao-bepaling afwijken.

Wet werken na de AOW-gerechtigde leeftijd
Met de Wet werken na de AOW-gerechtigde leeftijd kunnen met een AOW-gerechtigde werknemer ten hoogste zes tijdelijke arbeidsovereenkomsten in een periode van maximaal vier jaar worden overeengekomen. In de CAO Sport is dit nogmaals vastgelegd in artikel 4 sub e. De opzegtermijn bedraagt een maand en bij ziekte geldt een loondoorbetalingsverplichting van maximaal zes weken in plaats van twee jaar.

Transitievergoeding
Er is geen transitievergoeding verschuldigd indien de arbeidsovereenkomst eindigt in verband met of na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd.

Per 1 januari 2016 gelden de volgende bepalingen
Voortvloeiend uit de Wet werken na de AOW-gerechtigde leeftijd geldt per 1 januari 2016 het volgende:

  • Opzegtermijn: vanaf januari 2016 geldt voor het opzeggen van een arbeidsovereenkomst met een AOW-gerechtigde werknemer een opzegtermijn van een maand.
  • Ketenbepaling: met een AOW-gerechtigde kunnen ten hoogste zes tijdelijke contracten in een periode van maximaal vier jaar worden aangegaan voordat een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat. Alleen contracten die zijn aangegaan na het bereiken van de AOW-leeftijd worden hierbij in aanmerking genomen.
  • Loondoorbetalingsplicht bij ziekte: vanaf juli 2023 geldt bij ziekte van een AOW-gerechtigde werknemer een loondoorbetalingsplicht van maximaal zes weken in plaats van twee jaar. In verband hiermee worden ook de re-integratieverplichtingen van de werkgever en het opzegverbod bij ziekte beperkt tot zes weken, en vervallen enkele re-integratieverplichtingen voor de AOW-gerechtigde werknemer.
  • Recht op een Ziektewetuitkering: zieke AOW-gerechtigde werknemers die geen recht hebben op loondoorbetaling van de werkgever krijgen recht op een ziektewetuitkering van maximaal zes weken. Dit is met name van belang voor AOW-gerechtigden die werken op basis van een uitzendovereenkomst met een uitzendbeding en voor werknemers van wie de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd eindigt tijdens de loondoorbetalingsperiode. Vanaf 1 juli 2016 zal de ziektewetuitkering worden verhaald op de werkgever.
  • Aanpassing arbeidsduur: de verplichting voor werkgevers om in te gaan op een verzoek van een AOW-gerechtigde werknemer om uitbreiding (of vermindering) van het aantal te werken uren vervalt.
  • Ontslagvolgorde bij reorganisatie: vanaf januari 2016 worden ook werkgevers in de publieke sector verplicht om AOW-gerechtigden als eerste te ontslaan bij een reorganisatie. Deze regel geldt al voor de private sector.

Bovenstaande maatregelen gelden zowel voor de private als voor de publieke sector.

Afwijking van hoofdregel
In de cao staat dat de arbeidsovereenkomst met een werknemer die de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, van rechtswege eindigt (zonder betaling van een transitievergoeding). In de individuele arbeidsovereenkomst mag u voortaan van deze hoofdregel afwijken. Dit geeft u bijvoorbeeld de mogelijkheid om een later moment nog maximaal zes arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd in vier jaar af te sluiten. In de cao hebben we daarnaast opgenomen dat u met werknemers die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt maximaal 6 tijdelijke arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd gedurende vier jaar kunt afsluiten. Dit is een wettelijke regeling. 

Arbeidsvoorwaarden

Voor medewerkers die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt gelden dezelfde bepalingen uit de CAO Sport als voor jongere medewerkers voor wat betreft, salaris, functie-indeling, vakantie en verlof. Bij oudere werknemers is het raadzaam om goed te kijken naar de bepalingen omtrent loondoorbetaling bij ziekte en re-integratie.

Loondoorbetaling en ziekte

Werknemers die tijdens hun dienstverband ziek worden, hebben recht op doorbetaling van zeventig procent van het loon gedurende 104 weken. Dit is geregeld in art. 7:629 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Binnen de CAO Sport wordt het loon gedurende de eerste 52 weken aangevuld tot honderd procent, in het tweede jaar van ziekte tot zeventig procent. Ook werknemers van 65 jaar en ouder hebben bij ziekte recht op doorbetaling van loon.Indien de werknemer op therapeutische basis werkzaamheden verricht, dan wordt het loon ook in het tweede jaar aangevuld tot honderd procent van het maandsalaris. Deze bepaling geldt ook als de werknemer zijn eigen werkzaamheden blijft verrichten maar voor minder uren of tijdelijk aangepast werk verricht.

Veel verzuimverzekeringen keren echter niet uit in geval van ziekte van werknemers boven de pensioengerechtigde leeftijd. De werkgever kan hiervoor in de regel een aanvullende verzekering afsluiten.

Re-integratie tijdens ziekte

Aangezien de werknemersverzekeringen niet van toepassing zijn op werknemers boven de pensioengerechtigde leeftijd, hoeft de werkgever formeel geen re-integratieplan naar UWV op te sturen. Wel geldt een verplichting tot re-integratie op grond van goed werkgeverschap en art. 7:658a BW. Als werkgever doet u er verstandig aan re-integratieactiviteiten op te starten zoals dit gebeurt voor de andere werknemers.

Het ontslagverbod tijdens ziekte kent geen uitzondering op grond van leeftijd, dus de eerste twee jaar lijkt ontslag (op grond van de arbeidsongeschiktheid) niet mogelijk, in elk geval niet door middel van opzegging.

Sociale verzekering

In Nederland zijn veel voorzieningen gericht op het feit dat een werknemer bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd met pensioen gaat. Daardoor hoeven werknemers die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt niet in alle gevallen nog premies te betalen. Een aantal aspecten op een rij.

Algemene Ouderdomswet
In de Algemene Ouderdomswet (AOW) wordt het basispensioen voor ingezetenen van Nederland geregeld. De AOW-uitkering gaat in vanaf de dag waarop iemand de AOW-leeftijd heeft bereikt en duurt voort tot en met de maand van overlijden. De hoogte van de AOW-uitkering is een vast uitkeringsbedrag, gerelateerd aan het minimumloon, en afhankelijk van de gezinssituatie.

De AOW-uitkering gaat in ongeacht of iemand met pensioen gaat of blijft werken. Er hoeft geen AOW-premie meer te worden betaald.

Pensioen
In de sportsector is de pensioenvoorziening van de werknemers ondergebracht bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW).

PFZW kent een flexibele pensioenregeling. Dat houdt in dat de werknemer verschillende keuzes kan maken ten aanzien van de ingangsdatum en de hoogte van zijn pensioen.
De werknemer kan kiezen wanneer hij zijn pensioen in wil laten gaan. De werknemer die de leeftijd van 65  jaar heeft bereikt en doorwerkt, hoeft geen premie meer te betalen en bouwt daardoor ook geen pensioen meer op. Wanneer de werknemer ervoor kiest om minder uren te werken, dan gaat het pensioen in voor het gedeelte dat de werknemer niet meer werkt. Bij een latere ingangsdatum van het pensioen, is de pensioenuitkering hoger.

Medewerkers kunnen ook kiezen voor een hoog/laagconstructie. Als de werknemer met pensioen gaat, kan hij kiezen om steeds hetzelfde bedrag aan pensioen te ontvangen of eerst meer en daarna minder of juist omgekeerd. De werknemer maakt die keuze eenmalig voordat het ouderdomspensioen ingaat. De werknemer kan zelf bepalen op welke datum de hoogte van het pensioen verandert, dus naar beneden gaat of juist omhoog. Die datum moet tussen de leeftijd van 65 en 75  jaar liggen. De Belastingdienst heeft wel grenzen gesteld. Er is op 65-jarige leeftijd een bedrag dat een werknemer maximaal mag ontvangen, en ook een bedrag dat een werknemer minimaal moet ontvangen.

Tot slot kan de werknemer ook het partnerpensioen dat hij eventueel vanaf 2006 heeft opgebouwd gebruiken om het ouderdomspensioen te verhogen. De partner krijgt dan niets meer als de werknemer overlijdt. Wil de werknemer een hoger partnerpensioen voor zijn partner? Dan kan hij een deel van het ouderdomspensioen ruilen voor een hoger partnerpensioen. Deze keuze moet de werknemer maken op zijn 65ste.

Meer informatie over het ouderdomspensioen is te vinden op www.pfzw.nl.

Werknemersverzekeringen
Werknemers zijn verplicht verzekerd voor de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) en de Werkloosheidswet (WW). Deze verzekeringen garanderen een tijdelijk inkomen dat gerelateerd is aan het laatstverdiende inkomen in geval van arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Onder werknemer wordt in dit geval verstaan: de natuurlijk persoon, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, die in privaatrechtelijke of in publiekrechtelijke dienstbetrekking staat. Werknemers die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt zijn dus niet verzekerd en kunnen geen aanspraak maken op deze voorzieningen. Daarom hoeven zij ook geen premies meer te betalen.

Daarnaast is iedere inwoner van Nederland verplicht zich te verzekeren in het kader van de Zorgverzekeringswet, dus ook de medewerker die na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd doorwerkt. De premie voor de ziektekostenverzekering loopt gewoon door. De werkgever moet de verplichte werkgeversbijdrage over het salaris van de medewerkers boven de pensioengerechtigde leeftijd dan ook betalen. Dit geldt ook voor de tegemoetkoming in de ziektekosten die de werkgevers in de sport betalen.

Loonheffingen
De loonheffingen bestaan uit een drietal onderdelen. In de eerste plaats de loonbelasting en premie volksverzekeringen, in de tweede plaats premies werknemersverzekeringen en ten slotte de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw). Wanneer een werknemer in dienst is op basis van een arbeidsovereenkomst is de werkgever verplicht om loonheffingen in te houden op het loon dat de werknemer uit de dienstbetrekking geniet. De werkgever moet de ingehouden loonheffingen vervolgens afdragen aan de belastingdienst.
Aangezien er voor de werknemer ouder dan de pensioengerechtigde leeftijd geen premies WIA en WW hoeven te worden afgedragen, is de loonheffing voor deze medewerkers lager.